Περί της Λειτουργίας του Ιακώβου

Ἐν ὄψει τῆς μνήμης τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδερφοθέου (23 Ὀκτωβρίου) ἐπιτελεῖται σέ μερικούς Ναούς ἡ ἐπ’ὀνόματί του Λειτουργία (ἡ ὁποία, σημειωτέον, δέν εἶναι ἔργο δικό του). Καί τήν ἐπιτελοῦν, λένε, σύμφωνα μέ τήν ἀρχαία τάξη.

Ὅμως, δέν γίνεται σύμφωνα μέ τήν ἀρχαία τάξη. Π.χ. ὑπῆρχε τότε Ναός; Ὄχι. Ἡ Λειτουργία ἐπιτελεῖτο στά σπίτια.Ὑπῆρχε τότε Βυζαντινή ψαλμωδία; Ὑπῆρχε τότε Εὐαγγέλιο; Ὑπῆρχε τότε Ἀπόστολος; Ὑπῆρχε τότε Μικρή Εἴσοδος;

Ὑπῆρχε Μεγάλη Εἴσοδος; Ὑπῆρχε Δισκάριο, μέ τή σημερινή μορφή; Ὑπῆρχε πρόσφορο, μέ τή σημερινή μορφή; (Καί πόσος ἄρτος, σέ ποσότητα, παρατίθετο πρός μετουσίωση;). Μοίραζαν τότε ἀντίδωρο; Ὑψώματα;

Μέ ἄλλα λόγια, ἄλλα πράγματα ἴσχυαν τότε, καί ἄλλα σήμερα. Καί ἐμεῖς ἀκολουθοῦμε, αὐτά πού ἰσχύουν σήμερα, καί τά ὁποῖα παραλάβαμε, γι’αὐτό, λοιπόν, δέν μπορεῖ νά γίνει ἡ λεγομένη «Λειτουργία τοῦ Ἰακώβου» σύμφωνα μέ τήν ἀρχαία τάξη.

Ὅμως, αὐτό πού δέν παραλάβαμε, εἶναι ἡ τέλεση τῆς Θ. Εὐχαριστίας ἐκτός τοῦ Ἱεροῦ Βήματος (παραβλέποντας τήν Ἁγία Τράπεζα), ὥστε τό Μυστήριο νά παρακολουθεῖται ἀπό τό λαό, κατά μίμηση τῶν Καθολικῶν.

Περιληπτικά:

Ὁ Θεός ἔδωσε ἐντολή στόν Μωυςῆ, τήν Κιβωτό τῆς Διαθήκης (ὅ,τι πιό ἱερό εἶχαν οἱ Ἰουδαῖοι), νά τήν κρύψει στά Ἅγια τῶν Ἁγίων (Ἔξ. 26:33). «Καί κατακαλύψεις τῷ καταπετά­σματι τήν κιβωτόν τοῦ μαρτυρίου» (Ἔξ. 26:34).

Δέν τοῦ εἶπε ἁπλά «καλύψεις», ἀλλά «κατακαλύψεις». Τήν «Παλαιά Διαθήκη» (νομοθεσία) τήν παρέδωσε «ἐν τῷ κρυπτῷ». Τήν ὑπόθεση τή διαχειριζόταν ὁ Ἀρχιερέας Μωυσῆς, ὡς «μεσάζων» (Ἐξ. 19: 10-13).

Καί τή Νέα Διαθήκη (Θ. Εὐχαριστία), τήν παρέδωσε «κεκλεισμένων τῶν θυρῶν», ἐν ἀπουσίᾳ δηλαδή τοῦ λαοῦ, παρόντες ἦταν μόνο οἱ μαθητές Του.

Καί οἱ μαθητές Του, στή συνέχεια, Τόν μιμήθηκαν. Ἐπιτελῶντας τό Μυστήριο, φρόντιζαν νά τό ἀποκρύπτουν ἀπό τό λαό.

Γι’αὐτό, οἱ πρῶτοι χριστιανικοί ναοί μπορεῖ νά μήν εἶχαν τέμπλο, ἀλλά εἶχαν πάνω ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα κάτι σάν κουβούκλιο, γιά νά καλύπτει τό Μυστήριο! (Γεωργίου Ἀντουράκη, Χριστιανική ἀρχαιολογία καί ἐπιγρα­φική, Ἀθήνα 1987, σελ. 66&340).

Καί γιά ποιό λόγο νά ἀποκρύβεται τό Μυστήριο; Ὁ Μ. Βασίλειος ἀπαντᾶ: Γιά νά διαφυλαχθεῖ ἡ ἱερότητά του, τό δέος του.

Γράφει: «Καί οἱ Ἀπόστολοι καί οἱ Πατέρες προστάτευαν τήν ἱερότητα τῶν Μυστηρίων, κρατώντάς τα κρυφά» (Περί Ἁγίου Πνεύματος, ΚΖ’, 66. P.G. 32:189).

Δηλαδή, ὁ μόνος πού μποροῦσε νά ἰδεῖ αὐτοψεί τά Ἄχραντα Μυστήρια, ἦταν ὁ Ἱερέας πού εἰσερχόταν στό Ἱερό, καί λειτουργοῦσε.

«Ὁ καί ἐμέ τόν ταπεινόν καί ἁμαρτωλόν καί ἀνάξιον δοῦλον σου (…) καλέσας εἰς τόν ἅγιον καί ὑπερμέγιστον βα­θμόν τῆς ἱερωσύνης, καί εἰσελθεῖν εἰς τό ἐνδ­ότερον τοῦ καταπετάσματος, εἰς τά Ἅγια τῶν Ἁγίων (…) καί θεάσασθαι αὐτοψεί τό πρόσωπον τῆς ἁγίας ἀναφορᾶς, καί ἀπολαῦσαι τῆς θείας καί ἱερᾶς Λειτουργίας». (Ἀκολουθία τοῦ Εὐχελαίου).

Μετά ἀπό αὐτά, ἄς διαλογισθοῦμε, ἄν εἶναι πρέπον, νά γίνεται σήμερα ἡ λεγομένη «Λειτουργία τοῦ Ἰακώβου», ἔξω ἀπό τό Ἅγιο Βῆμα «πρός τό θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις;».

Αρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

Romfea.gr (22-10-2018)

Advertisement

Άγιο Πνεύμα και Εκλογές Αρχιερέων

Ἐπικρατεῖ ἡ ἄποψη, πώς οἱ ἐκλογές Ἀρχιερέων γίνονται ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Μακάρι νά γίνονταν, ἀλλά δέν γίνονται, ὄχι ἐξ αἰτίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Καί βέβαια τό Ἅγιο Πνεῦμα μπορεῖ νά ἐκλέξει Ἀρχιερεῖς. Ἀλλά, γιά νά γίνει αὐτό θά πρέπει νά συντρέχουν οἱ κατάλληλες προϋποθέσεις.

Παράδειγμα: Τά μέλη τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιοχείας ἔπρεπε νά στείλουν Ἀποστόλους στά ἔθνη.

Και προκειμένου νά ἐκλέξουν τούς πλέον κατάλληλους, ἀνέθεσαν τό θέμα στό Ἅγιο Πνεῦμα.

Βέβαια, ὡς ἄνθρωποι εἶχαν τίς προτιμήσεις τους, τίς ἐπιλογές τους, ἀλλά ἤθελαν τήν ἔγκριση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γιατί στόν δικό Του ἀμπελῶνα θά ἐργάζονταν.
Καί ἡ ἀπάντηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἦταν χαρακτηριστική: «Ξεχωρίστε ἀμέσως γιά Μένα τόν Βαρνάβα καί τόν Σαῦλον γιά τό ἔργο, γιά τό ὁποῖο τούς ἔχω προσκαλέσει» Πρ. 13: 2).

Μιά βασική, λοιπόν, προϋπόθεση γιά νά γίνουν ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι οἱ ἐκλογές Ἀρχιερέων, θά πρέπει νά τεθοῦν στήν ἄκρη οἱ προσωπικές προτιμήσεις, ἐπιλογές, καί νά ζητηθεῖ ἐκ καρδίας καί ἐν ταπεινώσει ἡ «μεσολάβησή» Του, ὥστε νά ἐπιλέξει αὐτόν πού τό ἴδιο θέλει γιά μιά προσωπική Του ὑπόθεση.

Ὅμως, ἐδῶ εἶναι τό κρίσιμο σημεῖο. Ποιός εἶναι πρόθυμος νά θυσιάσει τίς προσωπικές του ἐπιθυμίες, ἔστω καί πρός χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος; Ποιός;

Ὅμως, χωρίς μιά τέτοια θυσία δέν ὑπάρχει ἀγάπη πρός τό ποίμνιο! «Ὁ καλός ποιμένας θυσιάζει ἀκόμα καί τή ζωή του γιά τά πρόβατά του» (Ἰω. 10:11), πόσο μᾶλλον τίς προσωπικές του ἐπιλογές. Ὁ καλός ποιμένας!

Καί τί γίνεται, λοιπόν; Ἀφήνεται στήν «ἄκρη» τό Ἅγιο Πνεῦμα, καί μπαίνουν μπροστά τά «προσωπικά».

Ὁ καθένας «προωθεῖ» τόν δικό του, ἐπειδή καί μόνο εἶναι δικός του, ἀνεξάρτητα ἄν ἔχει τά προσόντα…! Βέβαια, αὐτός πού τόν προτείνει, τόν θεωρεῖ κατάλληλο, καί ἄν δέν εἶναι, θά τόν «κάνει!».

Αὐτό ἰσχύει σ’ ὅλους τούς τομεῖς. Ἕνας λ.χ. Διευθυντής Δημόσιας Ὑπηρεσίας, ὅταν θέλει νά βολέψει (στήν Ὑπηρεσία του) κάποιο δικό του πρόσωπο, δέν «κολλάει» στά ἐλαττώματά του, ἀλλά στά προτερήματά του, ὅσο μικρά καί ἄν εἶναι αὐτά.

Τά ἐλαττώματα μπορεῖ νά τά βλέπει καί ὡς προτερήματα, ἐνῶ τίς ἀρετές τοῦ ἄλλου, συνυποψηφίου, μπορεῖ νά τίς βλέπει ὡς ἐλαττώματα!

Ὑποστηρίζεται, λοιπόν, κάποιος ἀπό τόν «Πρώτο» γιά τήν τάδε χηρεύουσα Μητρόπολη; Ἔ! Γίνεται τό σχετικό παρασκήνιο, καί ἔχει ἤδη ἐκλεγεῖ, πρίν ἀκόμα γίνουν οἱ ἐκλογές!

Ἐνεργείᾳ Μητροπολίτης ἔφθασε στό σημεῖο νά δηλώσει (2003), πώς μέ τόν τρόπο πού γίνονται οἱ ἐκλογές Ἀρχιερέων «ἐμπαίζουμε τόν Θεό καί τούς ἀνθρώπους».

Καί εἶναι βλασφημία κατά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅταν ὅλο αὐτό τό παρασκήνιο, τό ἐκλαμβάνουμε ὡς ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! Ὅταν «ἐμπλέκουμε» τό Ἅγιο Πνεῦμα μέ τέτοιες καταστάσεις!

Ἡ συνέχεια: Ἄν κάποιος ὑποψήφιος μέ πεῖρα στή διοίκηση, μέ εὐλάβεια, μέ ρεαλιστική σκέψη, καί μέ ἄλλα προσόντα, ἀπαραίτητα γιά τή σύγχρονη πρωτόγνωρη ἐποχή, δέν ἔχει κάποιον νά τόν προωθήσει, παραμένει (φεῦ!) στά ἀζήτητα….!

Μέ ἀποτέλεσμα ἡ Ἐκκλησία μας, εἰδικά σ’αὐτές τίς δύσκολες ἐποχές, νά στερεῖται πολυτίμων στελεχῶν!

Καί ἀσφαλῶς οἱ ὑπεύθυνοι γι’αὐτή τήν «προσφορά» πρός τή Μητέρα Ἐκκλησία, θά καθίσουν στό ἑδώλιο τοῦ Ἀδέκαστου Κριτοῦ γιά νά ἀπολογηθοῦν…! «Μήν πλανᾶσθε. Θεός οὐ μυκτηρίζεται» (Γαλ.6:7).

Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης ἦταν παρθένος καί φίλος τοῦ Χριστοῦ. Ἐπί πλέον: Αὐτός ἀνέλαβε νά διακονήσει τήν Μητέρα τοῦ Κυρίου.

Ἑπομένως ὁ Χριστός, ἐκτός ἀπό φίλο πού εἶχε τόν Ἰωάννη, εἶχε ἀπέναντί του καί μιά πρόσθετη ὑποχρέωση.

Ἀκόμα: Ὁ Ἰωάννης, τή νύχτα τῆς Μ. Πέμπτης, ἀκολούθησε τόν Χριστό στό Δικαστήριο, καί Μ. Παρασκευή στόν Γολγοθᾶ καί στόν Τάφο.

Ἀντίθετα ὁ Πέτρος δέν ἐγκατέλειψε ἁπλά τόν Χριστό στίς δύσκολες στιγμές Του, ἀλλά καί Τόν ἀρνήθηκε δημόσια τρεῖς φορές…!

Καί ὁ Χριστός, σύμφωνα μέ τό δικό μας σκεπτικό, θά ἔπρεπε νά ἐκλέξει ὡς «Πρῶτο» στόν χορό τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων, τόν Ἰωάννη, καί ὅμως ἐπέλεξε τόν πρώην ἀρνητή Του Πέτρο…!

Καί νά ἦταν μόνο αὐτό; Κάλεσε ὡς Ἀπόστολό Του τόν (πρώην) διώκτη Του, σφαγέα τῶν χριστιανῶν, τόν Παῦλο!

Ἀφήνοντας παράδειγμα στούς ἡγέτες τῆς Ἐκκλησίας μας, πού εἶναι «εἰς τύπον Χριστοῦ», νά ἀφήνουν στήν ἄκρη τά «προσωπικά» τους, καί νά ἐπιλέγουν ὡς ἐργάτες στό «χωράφι» τοῦ Ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ Χριστοῦ τούς πλέον ἀξίους.

Ἐκλογές Ἀρχιερέων; Καθρέφτης τῆς Ἱεραρχίας!

Αρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

Romfea.gr (03-10-2018)