Ο Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων ως Δεσπότης

Μέ ἀφορμή τή μνήμη (12 Νοεμβρίου) τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ Ἐλεήμονος, θά σχολιάσουμε ἕνα γεγονός ἀπό τή διακονία του στήν Ἐκκλησία.

Ἦταν Δεσπότης, Πατριάρχης στήν Ἀλεξάνδρεια. Ὡς Δεσπότης εἶχε ὑπό τήν (πνευματική) ἐξουσία του Ἱερεῖς. Κάποιος λοιπόν Ἱερέας του ἔπεσε σέ παράπτωμα. Ὁ Ἅγιος τόν τιμώρησε, μήπως καί τόν ἀφύπνιζε.

Γιά νά φθάσει αὐτός ὁ ἐλεήμων Ἅγιος νά τιμωρήσει τόν Ἱερέα του, σκεφθεῖτε τί προβλήματα δημιουργοῦσε.

Ὅμως, ὁ Ἱερέας δέν δέχθηκε τήν τιμωρία. Ἀγρίεψε. Κάκιωσε, ἔβριζε δημόσια τόν Πατριάρχη. Πῶς ἀντέδρασε ὁ καλός ποιμένας; Ἄν νοιαζόταν μόνο γιά τόν ἑαυτό του, ἄν δηλαδή ἦταν ἐγωκεντρικός, θά ἀγρίευε καί θά ἔστελνε «φιρμάνι» στόν Ἱερέα του, πώς ἄν δέν συμμορφωθεῖ, θά τόν τιμωρήσει ἀκόμα πιό αὐστηρά· γιά ἀνυπακοή καί ἀπρεπῆ συμπεριφορά του στόν Ἐπίσκοπό του.

Νηστεία και Πανορθόδοξη Σύνοδο

Τό σύνολο τῶν σχολίων, σχετικά μέ τήν Πανορθόδοξη Σύνοδο, στρέφονται γύρω ἀπό τόν ἄν θά ἔπρεπε οἱ αἱρετικοί νά ὀνομασθοῦν «Ἐκκλησίες».

Ὅμως, ἡ Σύνοδος πῆρε καί ἄλλες σημαντικές ἀποφάσεις. Μερικές μάλιστα ἐξ αὐτῶν ἔχουν σχέση μέ οὐσιώδη θέματα τῆς ὀρθοδόξου πνευματικότητος, καί θά ἔπρεπε νά τίς ὑποδεχθοῦμε «περιχαρῶς».

Ποιός λ.χ. σχολίασε τήν ἀπόφασή της στό θέμα τῆς νηστείας, ἡ ὁποία νηστεία, ἀφ’ ἑνός μέν, εἶναι γνώρισμα τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀφ’ ἑτέρου δέ, ἔχει ἄμεση σχέση μέ τήν εἴσοδό μας στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Μ. Βασίλειος τό λέει ξεκάθαρα: «Δέν νηστέψαμε, καί χάσαμε τόν Παράδεισο! Ἄς νηστέψουμε, γιά νά τόν κερδίσουμε. Δέν βλέ­πεις ὅτι ὁ φτωχός Λάζαρος μέ τή νηστεία κέρ­δισε τόν Παράδεισο;

Νὰ φοβᾶσαι τὸ παράδειγμα τοῦ πλουσίου. Ἡ συνεχής του καλοπέραση τὸν κόλασε, παρόλο ποὺ δὲν κατηγορήθηκε γιὰ ἀδικία!» (Περὶ Νηστείας Α΄).

Δέν ἦταν λίγοι αὐτοί πού ἔλεγαν πώς ἡ Σύνοδος θά καταργοῦσε τίς νηστεῖες, στρεφόμενοι ἐναντίον της, πρίν ἀκόμα αὐτή συνέλθει καί ἀποφασίσει….!

Εκκλησία και μετανάστες

Πρώτη φορά ἡ Ἐκκλησία μας βρίσκεται ἀντιμέτωπη μέ χιλιάδες μετανάστες, πού στή συντριπτική τους πλειοψηφία εἶναι ἀλλόθρησκοι· καί αὐξάνονται….! (Ὑπολογίζεται ὅτι σέ εἴκοσι περίπου χρόνια θά εἶναι στήν πατρίδα μας 5.000.000 μουσουλμάνοι!).

Μεγάλος πειρασμός, ἀλλά καί μεγάλη πρόκληση γιά τήν Ἐκκλησία μας.

Τό θέμα δέν εἶναι μόνο, ἄν θά τούς μεταφέρει τό μήνυμα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί πῶς θά «κρατήσει» τούς χριστιανούς, πού ἔχουν ἀποκοπεῖ ἀπό τήν Ἐκκλησία, καί παραμένουν τυπικά χριστιανοί· πού εἶναι σάν τό κίτρινο φύλλο πάνω στό δένδρο, πού μέ τό παραμικρό φύσημα τοῦ ἀέρα, ἀποκόβεται ἀπό τό δένδρο,καί δέν ξαναγυρίζει!

Αὐτοί λοιπόν οἱ χριστιανοί (πού δέν εἶναι λίγοι…!) ζώντας ἀνάμεσα σέ ἀλλόθρησκους, κινδυνεύουν (ἀσυναίσθητα!) νά ἀλλαξοπιστήσουν…!

«Πρωτοποριακή ἔρευνα γιά τόν ἐγκέφαλο ἀπό ἐρευνητική ὁμάδα τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Κρήτης τοῦ Ἰνστιτούτου Ὑπολογιστικῶν Μαθηματικῶν τοῦ Ἱδρύματος Τεχνολογίας καί Ἔρευνας (ΙΤΕ) ἀποδεικνύει γιά πρώτη φορά (….) ὅτι ὁ ἐγκέφαλος ἐπαναλαμβάνει κρυφά τή συμπεριφορά τῶν ἄλλων ἀνθρώπων». (Ἐλευθεροτυπία 27.09.2008).

Ένας «Δούρειος Ίππος» στην Εκκλησία

Ὅταν λέμε Ἐκκλησία ἐννοοῦμε δυό πράγματα: Τήν Ἐκκλησία ὡς Μυστήριο, ὡς Κιβωτό Σωτηρίας. Αὐτό τό «κομμάτι» δέν χάνει τήν ταυτότητά του, δέν ἐκκοσμικεύεται· δέν κινδυνεύει ἀπό τίποτε, γιατί καί «πύλαι Ἅδου οὐ κατισχύσουσι αὐτῆς». (Μτ. 17:18).

Ἔχουμε ὅμως καί τό ἄλλο «κομμάτι»· αὐτό πού «ἐκπροσωπεῖ» αὐτό τό Μυστήριο· τήν Κιβωτό τῆς Σωτηρίας.

Εἴμαστε ἐμεῖς, τά ὁρατά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, πρωτίστως Ἱερεῖς καί Ἀρχιερεῖς, οἱ ὁποῖοι καλούμαστε νά μεταφέρουμε σ’αὐτόν τόν κόσμο, τό μήνυμα τοῦ Μυστηρίου· τή νέα Ζωή πού ἐγκαινίασε ὁ Χριστός μέ τήν Ἐνανθρώπισή Του.

Ὅμως, γιά νά γίνει αὐτό, θά πρέπει νά ἔχουμε μυηθεῖ σ’αὐτό τό νέο «μοντέλο» ζωῆς· τό φρόνημά μας νά εἶναι σύμφωνο μέ τό Μυστήριο· νά φωτίζεται ἀπό τό φῶς τοῦ Χριστοῦ, ὥστε ὁ κόσμος πού θά μᾶς βλέπει, νά ἐμπνέεται, καί νά παίρνει τό μήνυμα ὅτι «ἐδῶ εἶναι τό Μυστήριο· ἐδῶ εἶναι ἡ σωτηρία», κατά τό λόγο τοῦ Χριστοῦ: «Ἔτσι, σάν τό φῶς, πρέπει νά λάμπει καί τό δικό σας φῶς μπροστά στούς ἀνθρώπους· νά βλέπουν τά καλά σας ἔργα καί νά δοξάζουν τόν οὐρανιο Πατέρα σας» (Μτ. 5: 16).

Ὅταν ὅμως τό φρόνημά μας δέν διαφέρει σέ τίποτα ἀπό τό φρόνημα τῶν κοσμικῶν, τότε ἔχουμε ἤδη εἰσαγει στήν Ἐκκλησία τή θανατηφόρο ἐκκοσμίκευση…! Ὅ,τι τό χειρότερο!

Μέ τέτοιο φρόνημα εἶναι φύσει ἀδύνατο, νά δώσουμε τήν ἀληθινή μαρτυρία γιά τό οὐράνιο Μυστήριο πού ἐκπροσωποῦμε· εἶναι φύσει ἀδύνατο νά ἐργασθοῦμε στήν Ἐκκλησία ἀληθινά, πνευματικά. «Βρήκατε ποτέ στά ἀγκάθια σταφύλια ἤ στά τριβόλια σύκα;» λέει μέ νόημα ὁ Χριστός (Μτ. 7: 14).