ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ ΛΟΥΚΑ

Τοῦ ἀσώτου υἱοῦ

(Λουκ. 15:11-32).

ὑπό ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

Ἐργάτης τῆς ἁμαρτίας

Μέ ὁδηγό τόν Ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, Ἀρχιεπίσκοπο Θεσ/νίκης (ὁμιλία 3^η Εἰς τήν κατά τόν σεσωσμένον ἄσωτον τοῦ Κυρίου παραβολήν P.G. 151,32-45) ) θά προσπαθήσουμε νά δοῦμε τά μηνύματα πού κρύβονται στήν θαυμάσια παραβολή τοῦ ἀσώστου υἱοῦ, πού «ἔφτιαξε» ὁ Χριστός γιά νά ἐνθαρρύνει τούς ἁμαρτωλούς, ὥστε νά ἔρθουν σέ μετάνοια. Ὅπως θά δοῦμε κάθε λέξη πού ὁ Κύριος χρησιμοποιεῖ, ἔχει καί ἕνα βαρυσήμαντο μήνυμα.

«Κάποιος ἄνθρωπος εἶχε δύο υἱούς». (στίχ.11). Γιατί δύο καί ὄχι τρεῖς, ἤ τέσσερις; Γιατί δύο εἶναι οἱ κατηγορίες τῶν ἀνθρώπων: Οἱ ἐνάρετοι καί οἱ κακοί. «Καί ὁ νεώτερος γυιός εἶπε στόν πατέρα του» (στ.12) ὄχι ὁ ἀρχαιότερος, γιατί ἡ ἀρετή σέ σχέση μέ τήν κακία εἶναι ἀρχαιότερη (ὁ ἑωσφόρος πρῶτα ἦταν ἄγγελος καί μετά ἔγινε διάβολος). Ἀλλά καί ὁ νέος ἄνθρωπος σέ σχέση μέ τόν μεγαλύτερο, εἶναι περισσότερο ὁρμητικός καί φιλελεύθερος. «Δός μου τό μερίδιο τῆς περιουσίας πού μοῦ ἀναλογεῖ».(στ.12) Καί ὁ καλός πατέρας τοῦ ἔδωσε τό μερίδιο πού τοῦ ἀντιστοιχοῦσε.[1] «Ὑστερα ἀπό λίγες μέρες, ὁ μικρότερος γυιός τά μάζεψε ὅλα κι ἔφυγε σέ χώρα μακρυνή» (στ.13). Δέν ἔφυγε ἀμέσως, ἀλλά παρέμεινε λίγες μέρες. Γιατί πρῶτο καί κύριο αἴτημά του ἦταν νά πάρει τό μερίδιο πού τοῦ ἀναλογοῦσε, χωρίς δηλαδή νά ἔχει σάν στόχο νά φύγει μακρυά ἀπό τό σπίτι του. Διαφορετικά θά ἔλεγε στόν πατέρα του: «Δός μου τήν περιουσία πού μοῦ ἀνήκει, νά πάω νά ζήσω μακρυά. Δέν θέλω νά εἶμαι κοντά σου». Ὅταν πῆρε τήν περιουσία, τότε τοῦ ἦρθε ἡ ἐπιθυμία νά φύγει μακρυά ἀπό τό σπίτι. Ἔτσι, πονηρά, «μεθοδικά» δουλεύει ὁ διάβολος: Πρῶτα σοῦ βάζει τόν λογισμό, ὅτι δέν σοῦ χρειάζεται λ.χ. ἡ Ἐκκλησία, καί μετά σέ ρίχνει στήν ἁμαρτία ἤ στήν πλάνη. Ἔτσι ἔκανε στήν Εὔα: Ἐνῶ εἶχε σάν σκοπό νά τήν βγάλει ἀπό τόν Παράδεισο, δέν τῆς τό εἶπε, γιατί ἄν τῆς τό ἔλεγε, δέν θά τόν ἄκουγε. Ὅμως τῆς εἶπε ἄλλα πράγματα, και πέτυχε αὐτό πού ἤθελε! (Γεν. 3:1-3). Ἔτσι ἔκανε καί τώρα μέ τόν ἄσωτο υἱό: Πρῶτα τόν ἔβαλε νά πάρει τήν περιουσία καί μετά τόν «ἔδιωξε» ἀπό τό σπίτι του.

Καί ὁ ἄσωτος υἱός ἔφυγε «σέ χώρα μακρινή» (στ.13)· γιά νά μήν ἔχει καμία ἐπικοινωνία μέ τό σπίτι· ἐπέλεξε τήν τέλεια ἀποκοπή ἀπό τό πατρικό του σπίτι. Καί ἐκεῖ «σκόρπισε τήν περιουσία του, κάνοντας ἄσωτη ζωή». (στ.13). Περιουσία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὁ ἔμφυτος νοῦς του. Ὅσο ὁ ἄνθρωπος ἐργάζεται γιά τή σωτηρία του, ἔχει τό νοῦ του συγκεντρωμένο στόν πρῶτο καί ἀνώτατο «νοῦ», στό Θεό. Ὅταν ὅμως ἀνοίξει πόρτα στά πάθη του, τότε ὁ νοῦς του σκορπίζεται, περιπλανώμενος συνεχῶς στίς πολύμορφες ἡδονές.

«Ὅταν τά ξόδεψε ὅλα, ἔτυχε νά πέσει μεγάλη πεῖνα στήν χώρα ἐκείνη, κι άρχισε καί αὐτός νά ὑστερεῖται. Πῆγε κι ἔγινε ἐργάτης σέ ἕναν ἀπό τούς πολίτες τῆς χώρας, ὁ ὁποῖος τόν ἔστειλε στά χωράφια του νά βόσκει χοίρους». (στ. 14-15) Ὁ πολίτης αὐτῆς τῆς χώρας (πού βρισκόταν μακρυά ἀπό τό Θεό) ἦταν ὁ διάβολος. Καί τόν ἔστειλε στά «χωράφια» του γιά νά τοῦ βόσκει τά γουρούνια (καί ὄχι τά πρόβατά του)· νά ὑπηρετεῖ τά ἀκάθαρτα πάθη του! Ὅπως δηλ. τά γουρούνια ἀπολαμβάνουν τίς ἀκαθαρσίες, ἔτσι καί ὁ διάβολος ἀπολαμβάνει τούς ἀνθρώπους πού κυλίονται στίς ἀκαθαρσίες τῶν σαρκικῶν ἁμαρτιῶν. Δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι ὁ δαιμονισμένος τῶν Γαδαρηνῶν ζήτησε ἀπό τόν Κύριο νά μπεῖ σέ γουρούνια (Λουκ. 8:32-33) καί ὄχι σέ πρόβατα ἤ σέ ἄλλα ζῶα, πού σίγουρα ὑπῆρχαν στήν περιοχή ἐκείνη! «Ἔφτασε στό σημεῖο νά θέλει νά χορτάσει μέ τά ξυλοκέρατα πού ἔτρωγαν οἱ χοίροι, καί κανένας (ἀπό τούς χοιροβοσκούς), δέν τοῦ ἔδινε» (στ.16). Δέν μποροῦσε νά χορτάσει τίς σαρκικές του ἐπιθυμίες, γιατί ἡ ἡδονή τῆς ἁμαρτίας δέν χορταίνει ποτέ τόν ἄνθρωπο, γι’ αὐτό καί ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος γυρίζει πάντα μέ «ἄδειο στομάχι», μέ ἄδεια, κενή ψυχή!

Ἦταν τόσο ἀνυπόφορη αὐτή ἡ πεῖνα πού ἔνιωθε, ὥστε πῆρε μιά ἀπόφαση πού τόν ταπείνωνε: Νά γυρίσει στό σπίτι τοῦ πατέρα του καί ὄχι πιά σάν γυιός του, ἀλλά σάν ἁπλός ἐργάτης. Προτιμότερο ἐργάτης (δοῦλος) στό σπίτι τοῦ πατέρα του, παρά ἐλεύθερος σέ ξένη χώρα. «Εἰς ἑαυτόν δέ ἐλθών καί εἶπε: «Πόσοι ἐργάτες τοῦ πατέρα μου ἔχουν περίσσιο ψωμί, κι ἐγώ ἐδῶ πεθαίνω τῆς πεῖνας. Θά σηκωθῶ καί θά πάω στόν πατέρα μου, (τό κείμενο πού εἶχε ὑπόψη του ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς προσθέτει «καί προσπεσοῦμαι», θά πέσω στά πόδια του), καί θά τοῦ πῶ: «Πατέρα, ἁμάρτησα στό Θεό καί σ΄ἐσένα· δέν εἶμαι ἄξιος πιά νά λέγομαι γιός σου· κάνε με σάν ἕναν ἀπό τούς ἐργάτες σου».(στ.17-19). Μέ αὐτή τήν αἴσθηση τῆς ἀναξιότητος καί χωρίς κανένας νά τοῦ κάνει κήρυγμα περί μετανοίας, «σηκώθηκε νά πάει στόν πατέρα του» (στ.20). Εἶδε πιά ἀπό τήν πεῖρα του, πόσο καταστροφικό πρᾶγμα εἶναι νά φεύγεις ἀπό τό σπίτι σου (τήν Ἐκκλησία).

Αὐτή ἡ ἀπόφαση δέν ἦταν εὔκολη· ἀφ’ἑνός μέν ἀπό τήν πολλή πεῖνα, εἶχε ἐξαντληθεῖ, ἀφ’ ἑτέρου δέ ἡ ἀπόσταση ἦταν μακρυνή. Καί ὅμως πῆγε! Πρᾶγμα πού σημαίνει ὅτι ἡ μετάνοια ἑνός ἀνθρώπου χρειάζεται ἀγώνα! Εἶναι τό πιό κορυφαῖο ἄθλημα πού γίνεται στό μεγαλύτερο ὀλυμπιακό στάδιο τοῦ κόσμου, στήν «χαώδη» ἀνθρώπινη ψυχή· μέ θεατή αὐτόν τόν ἴδιο τόν καρδιογνώστη Κύριο. Γι’ αὐτό καί ὁ νικητής στεφανώνεται ἐνδόξως καί λαμπρῶς ἀπό τόν Κύριο, ὅπως συνέβη μέ τόν ἄσωτο υἱό (στ.15-24).

Ἄς εὐχόμαστε νά γίνονται πάντα τέτοιοι ἡρωϊκοί ἀγῶνες μέσα στίς ἀνθρώπινες ψυχές πρός χαράν τοῦ Ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ, Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος τοῦ κόσμου.

[1] Ὅταν τό παιδί (λέει ἡ Γραφή) ἐκβιάζει τόν πατέρα του, γιά νά τοῦ δώσει πρόωρα τήν περιουσία του, καί τελικά τά καταφέρει, τό παιδί αὐτό δέν θά εὐτυχήσει στή ζωή του, γιατί δέν σεβάσθηκε τόν ἱδρῶτα τοῦ πατέρα του, «Μερίς ἐπισπουδαζομένη ἐν πρώτοις, ἐν τοῖς τελευταίοις οὐκ εὐλογηθήσεται» (Παρ. 20:21). Ὁ ἄσωτος λοιπόν υἱός πού ζήτησε καί πῆρε πρόωρα τήν περιουσία τοῦ πατέρα του, παρολίγο νά πεθάνει ἀπό τήν πεῖνα! (Λουκ.15:11-32).

Η ουσία του Εικοσιένα

Του Αρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

Οἱ Χριστιανοί μας, κατά τήν Τουρκοκρατία, ἄν ἤθελαν τή λευτεριά τους, τήν ἀποκτοῦσαν χωρίς ὅπλα, χωρίς ἐπανάσταση, χωρίς νά χυθεῖ οὔτε μιά σταγόνα αἷμα! Ἀρκεῖ νά ἄλλαζαν τήν πίστη τους, καί νά γίνουν τοῦρκοι, μουσουλμάνοι, ἐξ οὗ καί τό τραγούδι «γίνεσαι τοῦρκος διάκο μου, τήν πίστη σου νά ἀλλάξεις;».

Ἀλλάζοντας τήν πίστη, δέν ἀποκτοῦσαν ἁπλά τή λευτεριά τους, ἀλλά καί πλούτη καί ἀξιώματα! Τέτοιος πειρασμός!

Καί ἐδῶ εἶναι τό μεγαλεῖο τῶν Χριστιανῶν μας: Προτίμησαν νά ἔχουν ἰσοβίως (!) πάνω ἀπό τό κεφάλι τους τό κοφτερό μαχαίρι τοῦ κατακτητή, παρά νά ἀρνηθοῦν τήν πίστη τους!

Τό «θά σοῦ ἀλλάξω τήν πίστη», ἕλκει τήν καταγωγή ἀπό αὐτά τά χρόνια, δηλώνοντας τά βασανιστήρια πού ὑπέμεναν οἱ Χριστιανοί μας ἀπό τούς κατακτητές, προκειμένου νά γίνουν τοῦρκοι, μουσουλμάνοι.

Ὁ ἐφημέριος τῆς Ἀγγλικῆς Πρεσβείας τῆς Κων/πόλεως, Τόμας Σμίθ (17 ος αἰ.) , τότε ἡ Εὐρώπη μύριζε λιβάνι, καί στίς Πρεσβεῖες εἶχε Ἱερεῖς, θαυμάζοντας κι αὐτός, τό πῶς οἱ Χριστιανοί μας κράτησαν τήν πίστη, ὑπό τή μάχαιρα τοῦ Ἰσλάμ, εἶπε: Αὐτό ὀφείλεται, ἀφ’ ἑνός μέν, στή δύναμη τῆς Θείας Πρόνοιας, ἀφ’ἑτέρου δέ, στίς Γιορτές τῆς Ἐκκλησίας καί στήν τήρηση (!) τῶν νηστειῶν της! (Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Γιώργου Καραμπελιά. Εκκλησία εν Αιχμαλωσία, Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2018, σελ. 99).

Μέ τίς Γιορτές, ὅπου γέμιζαν ἀσφυκτικά οἱ ἐκκλησίες, ἔπαιρναν δύναμη ἀπό τή Θ. Λειτουργία, ἔβλεπε ὁ ἕνας τόν ἄλλο, στήριζε ὁ ἕνας τόν ἄλλο. Καί μέ τή νηστεία;

Τότε νηστεία σήμαινε ξηροφαγία, πεῖνα, καί βλέποντας ὁ Τόμας Σμίθ τούς Χριστιανούς μας Τετάρτη, Παρασκευή ἀκόμα καί τή Δευτέρα, δηλαδή τρεῖς φορές τήν ἑβδομάδα, νά μένουν νηστικοί, χάρη τῆς πίστεώς τους, ἔβγαλε τό συμπέρασμα, ὅτι ἔχουν πίστη δυνατή, καί δέν τήν ἀλλάζουν, γιά νά θυμηθοῦμε καί τόν Πλάτωνα: «Ἄν δέν εἶσαι πρόθυμος νά κάνεις θυσίες γιά τήν πίστη σου, ἤ ἐσύ δέν ἀξίζεις ἤ ἡ πίστη σου».

Ἦταν καί κάτι ἄλλο πού συνέβαλε στή διατήρηση τῆς πίστεως στά χρόνια τῆς σκλαβιᾶς.

Ὁ Τοῦρκος στρατηγός Μπεκήρ Τζογαδούρης, πού πολιορκοῦσε τό Σούλι, ἔγραψε (8/5/1804) στόν Ἀλῆ Πασᾶ γιά τούς Σουλιῶτες: «Εφέντι μου, ετούτη είναι όλη φουκαράδς και δεν έχουν προτον ψομί να φαν και θέλα πεθάνουν από την πήναν.. ότι ἡ Ρομέγη χορῆς παπᾶν δέν ἠμποροῦν νά γκάμουν». («Νέα» 27.2. 2010).

Κατά τήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 ἡ Πελοπόννησος εἶχε (περίπου) 400.000 πληθυσμό, 500 Μοναστήρια καί 10.000 Μοναχούς. Ἕνας στούς σαράντα γινόταν Μοναχός! Δέν ὑπῆρχε συγγένειο πού νά μήν εἶχε Μοναχό!

Ἄν λάβουμε ὑπόψη μας καί τούς Ἱερεῖς, πού ὑπῆρχαν στίς πόλεις καί στά χωριά, σκεφθεῖτε…!

Ὅλος ὁ λαός ἦταν τυλιγμένος, δεμένος μέ τό ράσο. Καί αὐτό τό μαῦρο ράσο τούς στήριζε, τούς ἔδινε ἐλπίδα καί ἔτσι διατηρήθηκε ἡ πίστη στά χρόνια τῆς σκλαβιᾶς.

«Γιά τοῦ Χριστοῦ τήν πίστη τήν ἁγία, καί τῆς πατρίδος τήν ἐλευθερία», ἦταν τό σύνθημα τῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ ’21.

Βλέπετε, τό πρῶτο, κύριο σύνθημα δέν ἦταν ἡ ἐλευθερία τῆς πατρίδος, ἀλλά ἡ πίστη, γιατί, ἐπαναλαμβάνουμε, ἄν ἤθελαν τή λευτεριά τους, τήν ἀποκτοῦσαν καί χωρίς νά κάνουν Ἐπανάσταση, ἀλλάζοντας ἁπλά τήν πίστη τους!

Ὁ Γεώργιος Ἰακωβάτος εἶπε (1894) στή Βουλή: «Ἐν τινι λόγω ἐγένετο ἡ ἐπανάστασις τό ‘ 21; Ἐν τινι λόγω ἐχύθησαν ποταμοί αἱμάτων; Ἐν τινι λόγω κατεστράφη ἡ Ἑλλάς; Ὄχι βεβαίως διά καταγωγήν, ὄχι δι’ ἄλλον λόγον, ἀλλά μόνον διά τήν διατήρησιν τῆς συνειδήσεως, ἀλλά καί μόνον διά τήν θρησκείαν, διά τήν Ἐκκλησίαν;» («Ἄρδην», τ.68).

Ἄν οἱ Χριστιανοί ἄλλαζαν τήν πίστη τους, σήμερα δέν θά ὑπῆρχε Ἔθνος τῶν Ἑλλήνων! Ποιός θά ἔκανε τήν ἐπανάσταση; Οἱ τοῦρκοι;!

Romfaia.gr (24-02-2021)

 

Αγία Γραφή και Εκκλησία

Κάποτε ο Μητροπολίτης Σιατίστης Παύλος συναντήθηκε με έναν διάσημο τραγουδιστή ο οποίος ήταν μάρτυρας του Ιεχωβά.
– Ποιό είναι το θέμα που θέλετε να μιλήσουμε, κύριε τάδε;
– Μα φυσικά για την Αγία Γραφή, απάντησε ο τραγουδιστής
– Και που τη βρήκατε εσείς την Αγία Γραφή για να συζητήσουμε γι’ αυτήν;
– Τι εννοείτε πάτερ;
– Αυτό που ακούτε. Η οργάνωσή σας ιδρύθηκε πριν από περίπου 100 χρόνια. Η Αγία Γραφή παραδόθηκε από την Εκκλησία εδώ και 2000 χρόνια. Συνεπώς από την Εκκλησία πήρατε την Αγία Γραφή».
– Αμφισβητείτε την Αγία Γραφή; ρώτησε ο Ιεχωβάς
– Η Αγία Γραφή δεν γέννησε την Εκκλησία. Η Εκκλησία γέννησε την Αγία Γραφή. Για πείτε μου ποιο είναι το πρώτο Ευαγγέλιο στην Αγία Γραφή;
– Το Κατά Ματθαίον
– Σωστά. Γνωρίζετε ότι υπάρχει και ψευδεπίγραφο Ευαγγέλιο του Ματθαίου;
– Ναι, το γνωρίζω.
– Μα ποιός σας είπε ότι αυτό είναι το κανονικό και το άλλο το ψευδεπίγραφο; Φυσικά η Εκκλησία. Αλλά για πείτε μου κύριε τάδε εκείνο το κάδρο που έχετε στο δωμάτιό σας πως στέκεται στον τοίχο;
– Με μία πρόκα φυσικά..
– Άρα, αν βγάλουμε την πρόκα το κάδρο θα πέσει. Έτσι γίνεται και με την Αγία Γραφή. Αν αφαιρέσουμε την Εκκλησία θα πέσει. Εκεί και μόνον εκεί στηρίζεται…

Αναστάσιος (20-02-2021)

 

Σωτηρία ἐκτός Ἐκκλησίας; – ὑπό Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

Μιά μερίδα Ὀρθοόξων Χριστιανῶν, ὑποστηρίζει ὅτι σωτηρία ὑπάρχει μόνο ἐντός τῆς Μίας Ἐκκλησίας, τῆς Ὀρθοδοξίας. Εἶναι ὄντως ἔτσι;

Συζητᾶμε μέ ἕναν Καθολικό Χριστιανό, τί θά τοῦ ποῦμε; «Ἄν θέλεις νά σωθεῖς, γίνε Ὀρθόδοξος;». Καί ἄν μᾶς εἰπεῖ «ὄχι»; Θά τοῦ ποῦμε εὐθέως «γιά σένα δέν ὑπάρχει σωτηρία, γιατί εἶσαι ἐκτός Ὀρθοδοξίας;». Καί ἄν μᾶς εἰπεῖ, «τότε, ποιός ὁ λόγος νά εἶμαι Χριστιανός, ἄς γίνω Μουσουλμάνος!». Τί θά τοῦ ἀπαντούσαμε; «Γίνε Μουσουλμάνος ;!».

Τό ποιός θά σωθεῖ ἤ ὄχι, εἶναι θέμα ἀποκλειστικό τοῦ Σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ, «Ὅς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι» (1 Τιμ. 2:4). Τό νά ἀποφασίζουμε καί νά λέμε ἐμεῖς, ὅτι λ.χ. οἱ ἑτερόδοξοι ἀποκλείεται νά σωθοῦν, εἶναι σάν νά ἐπεμβαίνουμε στά «προσωπικά» τοῦ Θεοῦ. «Εἷς ἐστίν ὁ νομοθέτης καί κριτής, ὁ δυνάμενος σῶσαι καί ἀπολέσαι· σύ δέ τις εἶ ὅς κρίνεις τόν ἕτερον;» (Ἰακ. 4:12).

Τό ρηθέν ὑπό τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Κυπριανοῦ (251) Ἐπισκόπου Καρχηδόνας «Εxtra Ecclesiam nulla salus» («ἐκτός Ἐκκλησίας δέν ὑπάρχει σωτηρία») δέν ἔγινε δεκτό ἀπό τήν Ἀνατολική Ἐκκλησία.[1] «Ὁ πιστεύσας καί βαπτισθείς σωθήσεται» (Μκ. 16:16). Αὐτό (πίστη καί βάπτισμα) εἶναι τό ἄλφα καί τό ὠμέγα τῶν ἑτεροδόξων. Καί μέ βάση αὐτό ὁ καθηγητής Ἰωάννης Καρμίρης ἀπαντᾶ: «Δύνανται νά τύχωσι τῆς σωτηρίας»[2]

Μπορεῖ νά σώζεται κι ὁ ἑτερόδοξος, ὅμως, ἄλλη (ἀνώτερη) θέση στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἔχει ὅποιος κατέχει τήν ὀρθή πίστη καί ἄλλη (κατώτερη) ὁ ἑτερόδοξος. «Ἐν τῃ οἰκίᾳ τοῦ Πατρός Μου μοναί πολλαί εἰσίν» (Ἰω. 14:2), λέει ὁ Κύριος. «Ἄλλη δόξα ἡλίου, καί ἄλλη σελήνης καί ἄλλη δόξα ἀστέρων, ἀστήρ γάρ ἀστέρος διαφέρει ἐν δόξῃ» (Α΄Κορ. 15:41).

Ὁ δίκαιος Κριτής δέν θά ἀμείψει τό ἴδιο τόν Ὀρθόδοξο Χριστιανό, πού ταπεινώνεται καί ἐξομολογεῖται στόν Ἱερέα, μέ τόν ἑτερόδοξο πού ἐξομολογεῖται ἀπευθείας στό Θεό. Δέν θά ἀμείψει ἐξίσου τόν Ὀρθόδοξο Χριστιανό, πού νηστεύει Τετάρτη, Παρασκευή καί τίς Μ.Τεσσαρακοστές κ.λ.π, μέ τόν ἑτερόδοξο πού δέν νηστεύει. Δέν θά ἀμείψει ἐξίσου τόν ἑτερόδοξο, πού θεωρεῖ τή Μητέρα τοῦ Κυρίου ὡς μιά ἁπλῆ καλή γυναῖκα, καί τίποτε παραπάνω, μέ αὐτόν πού τή θεωρεῖ Ὑπεραγία, καί τήν εὐλαβεῖται ὅπως τῆς ἀξίζει, καί ἄλλα πολλά παρόμοια.

Καί μία «λεπτομέρεια»: Οἱ ἑτερόδοξοι, ἐπειδή δέν κατέχουν τήν τελεία, ὀρθή πίστη, δέν μποροῦν νά καθαρισθοῦν ἀπό τά πάθη τους καί νά γίνουν δοχεῖο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἅγιοι καί θαυματουργοί. Γι’αὐτό ἄφθαρτα σώματα κεκοιμημένων ἁγίων ὑπάρχουν (μετά τό σχίσμα) μόνο στήν Ὀρθοδοξία. Ἑπομένως, τό ρηθέν ὑπό τοῦ Ἁγίου Κυπριανοῦ, θά μποροῦσε νά «μεταλλαχθεῖ», ὅτι «ἐκτός Ἐκκλησίας δέν ὑπάρχει ἁγιασμός ψυχῆς καί σώματος». (Ἀντίγραφο ἀπό τό βιβλίο: Η ΑΙΡΕΣΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ. Ἐκδόσεις «Θαβώρ»2021, Ἀγρίνιο, σελ. 63-65).

[1] Ἐπισκόπου Ἀβύδου Κυρίλλου. Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τό λοιπόν χριστιανικόν κόσμον. (http://anastasiosk.blogspot.com/2016/05/blog-post_553.html 30.5.16). & Συμέλα Κωνσταντινίδου. Τό ἀξίωμα «extra ecclesiam nulla salus» στήν Ὀρθόδοξη Θεολογία τοῦ 20οῦ αἰώνα καί οἱ οἰκουμενικές συνέπειές του. Διπλωματική ἐργασία στό τμῆμα τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π. Θ. Θεσσαλονίκη 2019, σελ. 43-46

[2] Ἰωάννου Καρμίρη, Ἡ σωτηρία τῶν ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ, Ἀνάτυπον ἐκ τῶν Πρακτικῶν τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, τόμ. 56, Ἀθῆναι 1981, σελ. 404

Αναστάσιος (19-02-2021)

 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ΄ ΛΟΥΚΑ

Τοῦ τελώνου καί τοῦ φαρισαίου

(Λουκ.18:9-14)

ὑπό ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

Τό καλύτερο ταξίδι

Πάντοτε, ἰδιαίτερα τό καλοκαίρι πολλοί συνάνθρωποί μας γιά νά σπάσουν τήν καθημερινότητα καί νά ἀλλάξουν λίγο τή ζωή τους, κάνουν ταξίδια (τουρισμό). Πᾶνε ἀκόμα καί στά πανύψηλα Ἰμαλάϊα. Καί ἀφοῦ τελειώσει τό ταξίδι τους, ἐπανέρχονται στά ἴδια, περιμένοντας τό ἄλλο καλοκαίρι γιά νά ξανακάνουν τουρισμό κ.λ.π. Ὅμως παραλείπουν νά κάνουν ἕνα ἄλλο ταξίδι, ἀσύγκριτα καλύτερο ἀπό τήν ἀνάβαση στά Ἰμαλάϊα. Καί τό ταξίδι αὐτό δέν χρειάζεται οὔτε κόπο, οὔτε ἔξοδα, ἀλλά ψυχική (ὄχι σωματική) λεβεντιά. Εἶναι ἡ κάθοδος στά βάθη τοῦ ἑαυτοῦ τους.

Ἕνα τέτοιο ταξίδι ἔκανε καί ὁ τελώνης τῆς παραβολῆς. Μέ μέσο τήν ταπείνωση κατέβηκε στήν ἄβυσσο τῆς ψυχῆς του· τήν ἐξέτασε καλά καί εἶδε τίς ἁμαρτίες του· τίς ἀδικίες, τίς συκοφαντίες καί τά σχετικά πού ἔκανε εἰς βάρος τοῦ πλησίον του. Καί ζήτησε μέ συντριβή συγχώρηση ἀπό τόν Κύριο: «Ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ.18:13). Καί ὁ Θεός τοῦ πῆρε τό βάρος τῶν ἁμαρτιῶν του, πού τόν ψυχοπλάκωνε, καί ἔτσι ἀνάσαινε βαθιά!

Τήν ἴδια ἀκριβῶς ἐμπειρία εἶχε καί ὁ Ἰρλανδός Ὄσκαρ Οὐάϊλντ (Oscar Wilde, +1900, συγγραφέας, μέ ἁμαρτωλή ζωή). Ἀποφάσισε νά κάνει αὐτό τό ὑπέροχο ταξίδι, μιμούμενος τόν ἁμαρτωλό τελώνη. Κατέβηκε στήν καρδιά του. Εἶδε τίς ἁμαρτίες του, τίς «ἀναγνώρισε» καί ζήτησε συγχώρηση ἀπό τόν Κύριο. Φθάνοντας στά τέλη τῆς ζωῆς του, ὁμολόγησε: «Ἡ κορυφαία καί ἡ πιό σημαντική στιγμή στήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἐκείνη, πού γονατιστός μέ τό κεφάλι στό χῶμα, χτυπάει τό στῆθος του καί ὁμολογεῖ καί ἐξομολογεῖται τά ἁμαρτήματά του!». Δηλαδή ἀπό ὅλα τά ταξίδια πού ἔκανε στή ζωή του, (ἀλλά καί ἀπό ὅλες τίς χαρές πού ἔνιωσε στή ζωή του!), ἡ πιό κορυφαία καί πιό σημαντική στιγμή ἦταν αὐτή πού γονάτισε, ταπεινώθηκε, χτυπώντας τό στῆθος του, ζητώντας συγχώρηση ἀπό τόν Κύριο! Μακάρι αὐτήν τήν «κίνηση» νά τήν ἔκαναν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι!

Τό πνευματικό αὐτό ταξίδι κάτω στόν ἑαυτό μας, δέν ἔχει τέλος, γιατί ὁ ἑαυτός μας δέν ἔχει τέλος· ἔχει μέσα του ἕνα ἀπύθμενο βάθος μέ ἄγνωστο ὑλικό. Ἁπλά μέ τό πρῶτο μας ταξίδι, καί μέ τήν πρώτη μας «ξενάγηση» βλέπουμε τά πιό «ἀξιοθέατα» (τά πιό μεγάλα μας πάθη) ἐνῶ ὅλα τά ἄλλα τά παραβλέπουμε. Ὅμως θά πρέπει νά τά ἰδοῦμε καί αὐτά καί μέ προσοχή, γιά νά ξέρουμε ποιοί καί τί ἀκριβῶς εἴμαστε. Καί ὅταν τά ἰδοῦμε, τότε θά καταλάβουμε ὅτι εἴμαστε ἕνα τεράστιος κάδος ἀπορριμάτων! Ἕνα λίτρο νερό ἀπό τόν Β. Ἀτλαντικό ὠκεανό μπροστά στά μάτια μας φαίνεται πεντακάθαρο. Ἄν ὅμως ἐξετασθεῖ ἀπό τό μικροσκόπιο, θά δοῦμε: 500.000 βακτήρια· 1.000.000 μικροσκοπικά φυτά· 1.500.000 μικροσκοπικά ζωϋφια, καί στά δικά μας μάτια φαινόταν πεντακάθαρο! Ἔτσι συμβαίνει καί μέ τόν ἑαυτό μας: Ὅταν ἀρχίσουμε καί τόν ἐξετάζουμε μέ τό «μικροσκόπιο» πού λέγεται ταπείνωση καί προσευχή, θά ἀνακαλύπτουμε καθημερινά καινούργια «εὑρήματα». «Ποιός μπορεῖ νά καταλάβει τά παραπτώματα;», ἔλεγε ὁ Δαβίδ (Ψαλ.18:13).

Προσοχή! Ὅταν αὐτή ἡ συνεχής ἀνακάλυψη ἀδυναμιῶν δέν γίνεται μέ ταπεινό φρόνημα, ὑπάρχει κίνδυνος νά ἀπελπισθεῖς νά πέσεις σέ κατάθλιψη! (Καί πῶς νά μήν πέσεις σέ κατάθλιψη, ὅταν ἀνακαλύπτεις συνεχῶς τίς ἀδυναμίες σου;). Γι’αὐτό κάθε φορά πού ἐπισκέπτεσαι τόν ἑαυτό σου, καί ἀνακαλύπτεις τίς ἀδυναμίες σου, θά πρέπει νά λές καί σύ ἐκ βαθέων τῆς καρδίας σου, αὐτό πού ἔλεγε ὁ τελώνης: «Ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ.18:13). Καί τότε αὐτή ἡ ἀνακάλυψη θά χρωματίζεται ἀπό τή χάρη τοῦ Κυρίου, πού δίδεται σέ ὅσους ταπεινώνονται. (Ἰακ.4:6). Ἔτσι, ἀπό τή μιά μεριά θά βλέπεις τίς ἁμαρτίες σου καί ἀπό τήν ἄλλη θά περικυκλώνεσαι ἀπό τή χάρη τοῦ Κυρίου, θά νιώθεις ταυτόχρονα καί χαρά καί λύπη («χαροποιόν πένθος»).

Ὁ τελώνης δέν ἀσχολήθηκε μέ τόν φαρισαῖο, πού προσευχόταν μπροστά του μέ τρόπο προκλητικό, γιατί ἀσχολεῖτο μέ τίς δικές του ἁμαρτίες, ἐνῶ ὁ φαρισαῖος πού δέν ἀσχολήθηκε μέ τίς δικές του ἁμαρτίες, ἀσχολήθηκε μέ τίς ἁμαρτίες τοῦ τελώνη! Πρᾶγμα πού σημαίνει ὅτι ὅταν καί ἐσύ ἀσχολεῖσαι μέ τίς δικές σου ἁμαρτίες, αὐτή ἡ ἴδια ἐνασχόληση θά σέ κάνει νά μήν ἀσχολεῖσαι μέ τίς ἁμαρτίες τοῦ ἄλλου. Ὅπως ἀκριβῶς γίνεται καί μέ τόν κάθε ἄρρωστο πού νοσηλεύεται στό Νοσοκομεῖο: Ὁ καθένας ἀσχολεῖται μέ δική του ἀρρώστια, καί ὄχι μέ τήν ἀρρώστια τοῦ ἄλλου. «Ναί, Κύριε βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα καί μή κρίνειν τόν ἀδελφόν μου», λέμε στήν Ἐκκλησία μας σέ ὅλη τήν Μ. Τεσσαρακοστή. Τό πρῶτο, «τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα», φέρνει τό δεύτερο, τό « μή κρίνειν τόν ἀδελφόν μου».

«Ὁ ἄνθρωπος εἶναι τρισυπόστατος: Αὐτό πού πιστεύουν οἱ ἄλλοι ὅτι εἶναι· αὐτό πού πιστεύει ὁ ἴδιος ὅτι εἶναι· κι αὐτό πού πράγματι εἶναι» (Μπέρναρ Σῶ). Σημασία ἔχει αὐτό τό τρίτο· νά ξέρεις ποιός πράγματι εἶσαι, τί πάθη καί τίς ἀδυναμίες κρύβεις μέσα σου. Εἶναι ἀποτυχία νά μήν ξέρεις ποιός εἶσαι!

Τό «Τριώδιον» εἶναι μιά εὐκαιρία πού μᾶς δίδει ἡ Ἐκκλησία μας, γιά νά ἀνακαλύψουμε τήν ἀσθένειά μας καί νά τήν θεραπεύσουμε, ὥστε νά φθάσουμε στήν μεγάλη γιορτή τῆς Ἀναστάσεως θεραπευμένοι καί προπαντός ἀναστημένοι ἀπό τό μνῆμα τῶν παθῶν καί τῆς ἁμαρτίας.